Przy planowaniu inwestycji na nieruchomościach gruntowych, kluczowym elementem jest dostosowanie się do wymogów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP). W przypadku jego braku może być przydatna analiza studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (SUiKZP).
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego to dokument planistyczny – akt prawa miejscowego, który określa zasady i warunki zagospodarowania danego terenu. MPZP określa m.in. przeznaczenie terenu, wysokość zabudowy, warunki infrastrukturalne, a także zasady ochrony środowiska, krajobrazu i zabytków. W praktyce oznacza to, że przed rozpoczęciem jakiejkolwiek inwestycji na nieruchomości, należy sprawdzić, czy MPZP obowiązuje i czy przewiduje planowany sposób zagospodarowanie terenu.
W przypadku braku MPZP, zastosowanie ma SUiKZP, który określa politykę przestrzenną gminy w danym obszarze. SUiKZP ma na celu zapewnienie zgodności planów miejscowych z ogólnymi kierunkami i zasadami zagospodarowania przestrzennego, co oznacza, że przy sporządzaniu miejscowych planów rada gminy jest zobligowana do brania pod uwagę ustaleń studium.
Warto zaznaczyć, że w Polsce planowanie przestrzenne jest uregulowane przepisami prawa, a obowiązek dostosowania się do MPZP lub SUiKZP dotyczy wszystkich podmiotów zarówno inwestorów indywidualnych, jak i instytucjonalnych. Odpowiedzialność za zgodność inwestycji z wymogami planowania przestrzennego spoczywa więc na każdym, kto chce wykorzystać teren do celów inwestycyjnych, czyli na każdym inwestorze.
Zgodność inwestycji z ogólnymi zasadami i kierunkami zagospodarowania przestrzennego, co ma przyczynić się do harmonijnego rozwoju krajobrazu i środowiska miejskiego, tak zwanego ładu przestrzennego.
Przepisy regulujące sprawy planowania przestrzennego to między innymi:
- Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2021 r. poz. 723, z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. z 2021 poz. 2404).
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. z 2021 poz. 2405).
- Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 967, z późn. zm.)